Atanazy 31.01.2005 19:05
Co to znaczy "masorecki" i kim są masoreci? Czy to są kopiści ST i NT?
Odpowiedź:
W Słowniku wiedzy biblijej B. M. Metzgera i M. D. Coogana napisano:
Masora (hebr. tradycja) to nazwa systemu znaków samogłoskowych, oznaczeń akcentów i not na marginesie, opracowanego przez kopistów żydowskich we wczesnym średniowieczu (ich własnie nazywamy masoretami) i używanego przy przepisywaniu tekstu Bibjii hebrajskiej w celu ustrzeżenia go przed zmianami.
Znaki samogłosek i akcentów masoreci włączyli do zastanego tekstu spółgłoskowego, natomiast noty umieszczano na marginesach bocznych oraz na marginesie gómym i dolnym; dalsze noty znajdowały się na końcu poszczególnyeh ksiąg oraz często na początku i końcu kodeksów. Kodeks zaczął za
stępować zwój po okresie talmudycznym (około 700 r. po Chr.), z wyjątkiem tekstów przeznaczonych do celów liturgicznych, takich jak zwoje Tory używane w synagogach i w ogóle pozbawione masory.
Istniały trzy takie systemy: babiloński, palestyński i tyberiadzki, a każdy 7 nich dzielił się jeszcze stosownie do różnych szkół. Od około 1000 r .po Chr. masorą oficjałną była masora tyberiadzka, z dwóch wielkich szkół tyberiadzkich, Ben Naftalego i Ben Aszera, Majmonides (XII w.) zatwierdził tę drugą, zwłaszcza masorę, która najpełniejszy wyraz znalazła w pracy Aarona ben Aszera (ok. 915 r.). Stała się ona podstawą drukowanego tekstu Biblii hebrajskiej. Tekst wydany w Wenecji w latach 1524-25 przez Jakuba ben Chajim ben Adonijahu na podstawie dwunastowiecznych i późniejszych rękopisów stał się tekstem przyjętym dla Bib-
lii drukowanych aż do 1937 r., kiedy zaczęto używać rękopisów tyberiadzkich z końca IX do XI w, odkrytych w XIX w.
Masora zapewniła dokładne przekazanie tekstu, wlącznie z właściwymi mu nieprawidłowościami i rozbieżnościami. Święty był tekst, nie sposób jego rozumienia, a kopista miał być tylko kopistą, bez względu na to, jak twórczym czy nieuważnym był człowiekiem. Zaznaczano wyjątkowe lub rzadkie zestawienia słów lub zdań, zwłaszcza w miejscach, gdzie łatwo można było zrobić błąd, aby następny kopista nie zamienił ich na bardziej znane lub lepiej zrozumiałe formy. Zachowywano różne możliwości odczytania pojedynczego słowa, starannie przekazując zarówno spółgłoski słowa i samogłoski wariantów, jak i stosując inne sposoby zaznaczania starożytnych wariantów, których należało bądź prze-
strzegać, bądź unikać. Marginesy górny i dolny zawierają skrócone listy podobnych słów lub zdań w innych fragmentach lub odsyłacze do nich,
co pozwala zachować indywidualność każdego z nich. Masora dostarcza ponadto statystyki, podając liczby wersów lub części perykop oraz słów, zaznaczając nawet, które słowo lub litera znajduje się dokładnie w środku księgi lub części, aby następny kopista dysponował wszelkimi środkami, umożliwiającymi zachowanie niezmienności każdej litery, każdego słowa, każdego poszczególnego zdania, czyli całej przepisywanej przez niego księgi. Choć nie istniał "kanon" dla Masory i choć
zdarzały się błędy, masory wielkich rękopisów bibijnych, mimo iż różniące się między sobą, dostarczają ważnego materiału informacyjnego krytyce tekstu.
J.
Masora (hebr. tradycja) to nazwa systemu znaków samogłoskowych, oznaczeń akcentów i not na marginesie, opracowanego przez kopistów żydowskich we wczesnym średniowieczu (ich własnie nazywamy masoretami) i używanego przy przepisywaniu tekstu Bibjii hebrajskiej w celu ustrzeżenia go przed zmianami.
Znaki samogłosek i akcentów masoreci włączyli do zastanego tekstu spółgłoskowego, natomiast noty umieszczano na marginesach bocznych oraz na marginesie gómym i dolnym; dalsze noty znajdowały się na końcu poszczególnyeh ksiąg oraz często na początku i końcu kodeksów. Kodeks zaczął za
stępować zwój po okresie talmudycznym (około 700 r. po Chr.), z wyjątkiem tekstów przeznaczonych do celów liturgicznych, takich jak zwoje Tory używane w synagogach i w ogóle pozbawione masory.
Istniały trzy takie systemy: babiloński, palestyński i tyberiadzki, a każdy 7 nich dzielił się jeszcze stosownie do różnych szkół. Od około 1000 r .po Chr. masorą oficjałną była masora tyberiadzka, z dwóch wielkich szkół tyberiadzkich, Ben Naftalego i Ben Aszera, Majmonides (XII w.) zatwierdził tę drugą, zwłaszcza masorę, która najpełniejszy wyraz znalazła w pracy Aarona ben Aszera (ok. 915 r.). Stała się ona podstawą drukowanego tekstu Biblii hebrajskiej. Tekst wydany w Wenecji w latach 1524-25 przez Jakuba ben Chajim ben Adonijahu na podstawie dwunastowiecznych i późniejszych rękopisów stał się tekstem przyjętym dla Bib-
lii drukowanych aż do 1937 r., kiedy zaczęto używać rękopisów tyberiadzkich z końca IX do XI w, odkrytych w XIX w.
Masora zapewniła dokładne przekazanie tekstu, wlącznie z właściwymi mu nieprawidłowościami i rozbieżnościami. Święty był tekst, nie sposób jego rozumienia, a kopista miał być tylko kopistą, bez względu na to, jak twórczym czy nieuważnym był człowiekiem. Zaznaczano wyjątkowe lub rzadkie zestawienia słów lub zdań, zwłaszcza w miejscach, gdzie łatwo można było zrobić błąd, aby następny kopista nie zamienił ich na bardziej znane lub lepiej zrozumiałe formy. Zachowywano różne możliwości odczytania pojedynczego słowa, starannie przekazując zarówno spółgłoski słowa i samogłoski wariantów, jak i stosując inne sposoby zaznaczania starożytnych wariantów, których należało bądź prze-
strzegać, bądź unikać. Marginesy górny i dolny zawierają skrócone listy podobnych słów lub zdań w innych fragmentach lub odsyłacze do nich,
co pozwala zachować indywidualność każdego z nich. Masora dostarcza ponadto statystyki, podając liczby wersów lub części perykop oraz słów, zaznaczając nawet, które słowo lub litera znajduje się dokładnie w środku księgi lub części, aby następny kopista dysponował wszelkimi środkami, umożliwiającymi zachowanie niezmienności każdej litery, każdego słowa, każdego poszczególnego zdania, czyli całej przepisywanej przez niego księgi. Choć nie istniał "kanon" dla Masory i choć
zdarzały się błędy, masory wielkich rękopisów bibijnych, mimo iż różniące się między sobą, dostarczają ważnego materiału informacyjnego krytyce tekstu.
J.
