Piotr 18.02.2006 12:48

W Ewangelii Sw. Mateusza 8 , 28-34 Jezus wypędza duchy nieczyste , które wchodzą w swinie. Po tym fakcie pasterze rozgłaszają wieść w mieście. Cała ludność wychodzi Jezusowi na spotkanie i prosi Go o odejście?? Dlaczego??? Wychodzi na to że Jezus przybył tam tylko po to żeby uzdrowić dwóch opętanych. Jaki głębszy sens odgrywają tutaj świnie?? Jakie jest dosłowne tłumaczenie z języka greckiego lub aramejskiego nazwy GADARA???

Pozdrawiam serdecznie

Podobny tekst mamy u Marka i Łukasza...

1. Dlaczego ludność miasta prosi Jezusa o odejście... Nie jesteśmy tego pewni. Zapewne chodziło im o to, że Jezus spowodował pokaźną stratę (stado świń). Z drugiej strony wiedzieli, że zrobił coś dobrego - uzdrowił opętanych (czy opetanego u Łk i Mk). No i jeszcze jedno: mogli się go bać, więc tylko prosili, a nie wystąpili przeciwko Niemu siła... Warto chyba pamiętac, że rzecz ma miejsce w Dekapolu (krainie Gerazeńczyków). Oni nie bardzo sie z Żydami lubili...

2. Co do świń... Najprawdopodobniej nie mają one większego znaczenia symbolicznego, a wzmianka o nich jest odzwierciedleniem prawdy historycznej. Jak napisano wyżej rzecz miała miejsce w pogańskim Dekapolu. Stąd stado świń nie budzi zdziwienia. Wskazuje tylko, ze mieszkańcy okoliczni nie byli Żydami, bo Żydzi nie hodowali świń. Dla nich były one zwierzętami nieczystymi....

3. Co do nazwy miasta... Jest to jedno z tych nielicznych miejsc Nowego Testamentu, których nie jesteśmy pewni. W rękopisach podano różne warianty nazwy tego miasta-miejscowości: Gadara, Geraza, Gergeza. I to zarówno u Mateusza, jak i u Marka i Łukasza. Tłumacz Biblii Tysiąclecia za każdym razem użył innej nazwy. Widać nie chciał faworyzować żadnego z rozwiązań... Bo naprawdę nie jesteśmy pewni o które chodzi...

Bo problem w tym, że to nie warianty tej samej nazwy, a trzy różne miejscowości znajdujące się w okolicy jeziora Genezaret. Najpewniejszą wersją, jeśli chodzi o analizę tekstu wydaje się Geraza (przynajmniej u Marka)... Ale...

Najbliżej brzegu znajdowała się Gergeza. Tyle że samo jej istnienie jest dość hipotetyczne. Tłumaczy za to jak to możliwe, że mieszkańcy miasta przybyli stosunkowo szybko na miejsce wydarzenia. Bo już Gadara oddalona jest od brzegu kilkanaście kilometrów. Szybkie przybycie mieszkańców miasta jest możliwe, ale jednak trochę do tekstu nie pasuje. Chyba że Jezus dłużej pozostał na jednym miejscu...

Ostatnia wersja - Geraza - wydaje się zupełnie nieprawdopodobna. Miasto to bowiem jest oddalone od Jeziora Galilejskiego o 70-80 kilometrów. To trochę za dużo... Znów jednak nie jest to wersja nieprawdopodobna. Mk np. pisze, że nie chodziło o Gerazę, ale krainę Gerazeńczyków... I to by się zgadzało. Geraza była chyba najbardziej znanym (zwłaszcza w czasach późniejszych) miastem Dekapolu...

Ostatnie tłumaczenie wydaje się dość prawdopodobne. Ale być może było jeszcze nieco inaczej...

Napisano wyżej, że najpewniejszym wariantem z punktu widzenia krytyki tekstu jest wersja "Geraza". Ale - jak też zaznaczono wyżej - jest ona najmniej prawdopodobna ze względu na realia geograficzne. Całkiem jednak możliwe, że mamy w tym miejscu do czynienia z bardziej lub mniej świadomą zmianą, którą wprowadził do tekstu któryś z wczesnych kopistów. Dlaczego?

Wśród zarzutów jakie stawiano Ewangeliom był i taki, że zarzucano jej pewne sprzeczności. Np. Celsus w swoim dziele (znanym nam tylko z Contra Celsus Orygenesa) zarzucił chrześcijanom, że Ewangelisci opowiadają bajki, gdyż mówią o Jezusie - Żydzie, a jednocześnie o jakimś cudzie ze świniami. Wszyscy znali stosunek Żydów do hodowli tych nieczystych zwierząt, więc rzeczywiście ewangeliczne opowiadanie brzmiało jak mocno przesadzona legenda. Tłumaczenie, ze było to terytorium zamieszkałe przez pogan jakoś nie docierało, bo kto tam w szerokim świecie słyszał o Gergezie czy Gadarze. Stąd kopista mógł świadomie zmienić nazwę miejscowości, aby juz nie było wątpliwości, że chodziło o krainę pogan. Albo sam, niezbyt zorientowany w geografii, myślał, ze wersja gadara czy Gergeza to jakiś błąd jego poprzednika...

Materiał na dobry kryminał ;)

J.