Grzechem ciężkim nazywamy taki (zły) czyn, poprzez który człowiek:
a) świadomie
b) dobrowolnie
c) w ważnej sprawie łamie Boże prawo (czyli popełnia zło).
Dodajmy: grzech nazywamy ciężkim, jeśli te trzy wymienione warunki zaistniały łącznie (a nie np. tylko dwa z nich).
Ważną sprawę (ciężką materię) wyznaczają Boże przykazania. Tak to ujmuje Katechizm Kościoła Katolickiego (1858):
Materię ciężką uściśla dziesięć przykazań zgodnie z odpowiedzią, jakiej Jezus udzielił bogatemu młodzieńcowi: "Nie zabijaj, nie cudzołóż, nie kradnij, nie zeznawaj fałszywie, nie oszukuj, czcij swego ojca i matkę" (Mk 10, 19). Ciężar grzechów jest większy lub mniejszy: zabójstwo jest czymś poważniejszym niż kradzież. Należy uwzględnić także pozycję osób poszkodowanych: czymś poważniejszym jest przemoc wobec rodziców aniżeli wobec kogoś obcego.
W praktyce trzeba nieraz po prostu znajomości opinii Kościoła na temat danego czynu. Pomaga w tym katecheza, pouczenia spowiednika. Ale odpowiednią wiedzę można zdobyć także czytając odpowiednie ustępy Katechizmu (część trzecia, dział drugi).
Pomocą mogą służyć także informacje zawarte na stronie:
http://www.teologia.pl/m_k/00-g.htm , zwłaszcza zaś
http://www.teologia.pl/m_k/zag06-4g.htm#2 oraz
http://www.teologia.pl/m_k/zag10-4.htm#3 J.