Piotrek 31.03.2020 18:07

Dlaczego jak Pan Jezus uzdrawiał niewidomego to pomazał mu oczy śliną z błotem? Zawsze mnie to nurtowało...

Odpowiedź:

Hmm... Generalnie rzecz biorąc chodzi o to, że ślina w tamtym kręgu kulturowym i w tamtych czasach uchodziła za środek leczniczy. Jest to więc gest leczenia. Ale... Właściwie to mamy co najmniej trzy, różne opowieści o uzdrowieniu w ten sposób. I niosą one ciekawą treść. Dwie pierwsze znajdujemy np. w Ewangelii Marka.

Znowu opuścił okolice Tyru i przez Sydon przyszedł nad Jezioro Galilejskie, przemierzając posiadłości Dekapolu. Przyprowadzili Mu głuchoniemego i prosili Go, żeby położył na niego rękę. On wziął go na bok, osobno od tłumu, włożył palce w jego uszy i śliną dotknął mu języka; a spojrzawszy w niebo, westchnął i rzekł do niego: «Effatha», to znaczy: Otwórz się! Zaraz otworzyły się jego uszy, więzy języka się rozwiązały i mógł prawidłowo mówić. [Jezus] przykazał im, żeby nikomu nie mówili. Lecz im bardziej przykazywał, tym gorliwiej to rozgłaszali. I pełni zdumienia mówili: «Dobrze uczynił wszystko. Nawet głuchym słuch przywraca i niemym mowę». (Mk 7, 31-37)

Potem przyszli do Betsaidy. Tam przyprowadzili Mu niewidomego i prosili, żeby się go dotknął. On ujął niewidomego za rękę i wyprowadził go poza wieś. Zwilżył mu oczy śliną, położył na niego ręce i zapytał: «Czy widzisz co?» A gdy przejrzał, powiedział: «Widzę ludzi, bo gdy chodzą, dostrzegam ich niby drzewa». Potem znowu położył ręce na jego oczy. I przejrzał [on] zupełnie, i został uzdrowiony; wszystko widział teraz jasno i wyraźnie. Jezus odesłał go do domu ze słowami: «Tylko do wsi nie wstępuj!». (Mk 8,22-26).

I w jednej i drugiej znaczenie śliny do uzdrowienia jest raczej takie samo. Ale gdy czyta się tę Ewangelię można zauważyć ciekawą rzecz: głuchoniemy był poganinem, niewidomy Żydem. W strukturze Ewangelii Maka ma to wymiar symboliczny. Jezus otwera uszy tym którzy nie słyszeli - poganom. Teraz do nich tez zacznie trafiać Dobra Nowina. Żydzi - ci znali Boga, słyszeli. Ale coś ich zaślepiło. Widząc nie widzieli, słysząc nie słyszeli. To otwarcie oczu niewidomemu Żydowi symbolizuje otwarcie oczu wszystkim Żydom na to, by poznali prawdziwego Boga, w Jego Synu, Chrystusie...

Trzecia opowieść znajduje się w Ewangelii Jana. Tu już wchodzimy na grząski grunt tłumaczenia wieloznacznych symboli tej Ewangelii. Przytoczmy fragment tej opowieści.

Przechodząc obok ujrzał pewnego człowieka, niewidomego od urodzenia. Uczniowie Jego zadali Mu pytanie: «Rabbi, kto zgrzeszył, że się urodził niewidomym - on czy jego rodzice?» Jezus odpowiedział: «Ani on nie zgrzeszył, ani rodzice jego, ale [stało się tak], aby się na nim objawiły sprawy Boże. Potrzeba nam pełnić dzieła Tego, który Mnie posłał, dopóki jest dzień. Nadchodzi noc, kiedy nikt nie będzie mógł działać. Jak długo jestem na świecie, jestem światłością świata». To powiedziawszy splunął na ziemię, uczynił błoto ze śliny i nałożył je na oczy niewidomego, i rzekł do niego: «Idź, obmyj się w sadzawce Siloam²» - co się tłumaczy: Posłany. On więc odszedł, obmył się i wrócił widząc (J 9, 1-7).

W tym przypadku nie chodzi więc chyba o ślinę jako taką, ale błoto. Można to wytłumaczyć tak: ślina a tego człowieka uzdrowić, a zrobienie błota zmusić, by poszedł do sadzawki Siloam. Jest to taka próba wiary: uzdrowiłem cię, ale na razie jeszcze nie widzisz; akt wiary, jakim będzie obmycie się w sadzawce, przywróci ci wzrok.

Ale może można dopatrzyć się tu i innej analogii. To mój pomysł, nie zauważyłem, by tak ktokolwiek ten tekst tłumaczył :) Pan Bóg kiedyś z błota (prochu ziemi) ulepił człowieka. To, co dzieje się w tej scenie, to doprowadzanie tego niegdyś niewidomego do wiary (tym się ta długa opowieść kończy, gdyby ją przeczytać w całości). Wiara, przyjęcie Jezusa, jest jakby aktem nowego stworzenia. Niewidomy przyjmuje to błoto na oczy, pozwala swoją niedoskonałość uleczyć, pozwala niejako stworzyć się od nowa. Ale dostępuje tego nowego stworzenia, widać jego efekty dopiero wtedy, gdy się obmywa w sadzawce. Symbolicznie - człowiek dostępuje nowego stworzenia, gdy obmyje go woda chrztu.

J.